Het werken met gevaarlijke stoffen staat in de top-3 van ziekmakers. En dus is het belangrijk om voortdurend alert te zijn en te blijven, aldus arbodeskundige Theo-Jan Heesen. “Vooral op lange termijn kan het schadelijk zijn voor je gezondheid.”

“Natuurlijk weet iedereen in de carrosseriebranche dat er met gevaarlijke stoffen wordt gewerkt”, zegt Theo-Jan aan het begin van het gesprek. “Maar doordat je elke dag met die stoffen omgaat, kan er een soort bedrijfsblindheid ontstaan.” Daarbij gaat het vooral om producten waar bijvoorbeeld xyleen, styreen en tolueen in zit, vertelt hij. “Die stoffen zitten niet alleen in lakken en grondlakken. Ook ontvetters, remmenreinigers, plamuren, reinigers voor (spuit)gereedschap en kitten bevatten vaak gevaarlijke stoffen. Verder kunnen schadelijke stoffen tijdens het werk ontstaan. Denk aan lasrook, dieselrook en schuurstof.”

Blootstelling aan die stoffen kan verschillende gezondheidsklachten geven. Zoals irritatie van de huid en de luchtwegen. Bij langdurige blootstelling kan er ernstige gezondheidsschade ontstaan. Kanker, geheugenproblemen en longziekten zijn daar voorbeelden van. Theo-Jan: “Daarnaast zijn er stoffen die tot onvruchtbaarheid bij vrouwen én mannen leiden en veranderingen in je genetische materiaal veroorzaken. Bovendien kun je overgevoelig worden voor lakverf, waardoor je erg benauwd wordt. Dan kun je je werk niet meer doen.”

“Het gaat niet alleen om het inademen van stoffen”, zegt hij. “Ook via de huid kunnen die stoffen in je lichaam komen. Dus denk aan je eigen gezondheid. Ik hoor vaak: een klein stukje schuren zonder stofmasker, dat moet toch kunnen? Als je dat vijf keer per dag doet, jaar in jaar uit, dan heeft dat wel degelijk behoorlijke gezondheidsrisico’s. Datzelfde geldt voor het gebruik van ontvetter zonder handschoenen. Je voelt dan niks, maar het trekt wel in je huid. De stoffen die erin zitten, kunnen kankerverwekkend zijn en ook je genen beschadigen. Dus zo onschuldig als het lijkt, is het zeker niet.”

Wat kun je nu doen om veilig te werken met gevaarlijke stoffen? Theo-Jan: “Mijn belangrijkste tip is: werk zorgvuldig. Gebruik je persoonlijke beschermingsmiddelen, ze zijn er niet voor niets. Check of er geen scheuren in je handschoenen zitten. Vervang het filter in de gelaatsmasker op tijd. Sluit blikken waar ontvetters of andere dingen inzitten altijd direct af. En ruim je poetsdoeken netjes op. Dat zijn simpele dingen die je zelf kunt doen.”

Wat als je bepaalde klachten hebt en je wilt weten of dat iets met je werk te maken heeft? “Heb je steeds rode vlekken op je huid of ben je benauwd? Dan kun je altijd naar de bedrijfsarts gaan”, zegt Theo-Jan. “Daarvoor heb je geen toestemming van je baas nodig. Ben je vrouw en heb je een kinderwens? Dan kan de bedrijfsarts je advies geven hoe je veilig werkt met gevaarlijke stoffen tijdens je zwangerschap. Daarnaast is online in de Arbocatalogus Carrosserie ook veel informatie te vinden over het werken met gevaarlijke stoffen.”

Tot slot heeft Theo-Jan nog een laatste tip: vraag je leidinggevende om een keer de gratis OOC-workshop ‘Bedrijfsuitje Anders’ te organiseren. “Dan komen er bij jouw bedrijf twee acteurs langs, die herkenbare praktijksituaties naspelen. Op een grappige manier laten ze zien hoe je elkaar kunt aanspreken als er onveilig of ongezond gewerkt wordt. De workshop is ideaal te combineren met een vrijdagmiddagborrel. En kost jouw bedrijf helemaal niets!”

Wil je meer weten over het werken met gevaarlijke stoffen? Neem dan eens een kijkje in de Arbocatalogus Carrosserie.

Ben je nieuwsgierig naar de workshop ‘Bedrijfsuitje Anders’? Bekijk de korte video’s en vraag je werkgever om de workshop aan te vragen via OOC!